Ο Σερζ Αλιμί, διευθυντής, της Le Monde diplomatique, ήρθε στην Ελλάδα την εβδομάδα που μας πέρασε. Συναντήθηκε με δημοσιογράφους της Αυγής και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ θέλοντας να ζήσει από κοντά λίγα 24ωρα της προεκλογικής εκστρατείας. Μας άφησε με την υπόσχεση ότι μετά τις εκλογές θα επιστρέψει*
- ΣΕΡΖ ΑΛΙΜΙ (διευθυντής LE MONDE diplomatique):
Συνέντευξη στη Βάλια Καϊμάκη
* Γιατί αποφασίσατε αυτό το ταξίδι-αστραπή στην Ελλάδα;
Στην Ελλάδα δίνεται μια σημαντική μάχη, σημαντική για τους Έλληνες, αλλά και για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους. Ήρθα να διερευνήσω τρόπους για το πώς οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι μπορούν να βοηθήσουν, στην περίπτωση που οι κυβερνήσεις της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας και άλλες προσπαθήσουν να εμποδίσουν την εφαρμογή των πολιτικών που υποστηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ, όταν αυτές θα πάρουν την έγκριση του ελληνικού λαού. Το πώς δηλαδή οι λαοί της Ευρώπης μπορούν να δείξουν την αλληλεγγύη τους στον ελληνικό λαό στην περίπτωση που μια νέα κυβέρνηση στην Ελλάδα, υπό τον ΣΥΡΙΖΑ, θα αντιμετωπίσει αδιαλλαξία από την πλευρά των άλλων κυβερνήσεων στην Ευρώπη.
* Ποια είναι η εικόνα της Ελλάδας στη Γαλλία αυτή τη στιγμή;
Η εικόνα έχει εξελιχθεί. Στην αρχή, στο μυαλό πολλών ανθρώπων η Ελλάδα είχε μια διεφθαρμένη κυβέρνηση που ήλπιζε ότι θα επωφεληθεί από την Ευρώπη. Εδώ και δύο ή τρία χρόνια, η Ελλάδα συνδέεται μ' έναν λαό που υποφέρει από πολιτικές λιτότητας που ο μέσος Γάλλος καταλαβαίνει ότι είναι πολύ πιο αυστηρές απ' ό,τι αυτές που έχουμε στη Γαλλία. Παλιότερα ήταν η εικόνα του τεμπέλη Έλληνα, σήμερα είναι περισσότερο η αλληλεγγύη. Το βλέπουμε στους τίτλους των εφημερίδων, που μιλούν συχνά για το πόσο υποφέρουν οι Έλληνες τα τελευταία χρόνια.
Μερικές φορές υπάρχει το αίσθημα ότι θα υπέφεραν λιγότερο αν κάποια από τα χαρακτηριστικά διορθώνονταν, κυρίως αν πλήρωναν φόρο εισοδήματος οι εφοπλιστές, αν πλήρωνε φόρο γης η Εκκλησία και αν μειώνονταν οι αμυντικές δαπάνες. Ακόμα κι αν ένα μέρος των δαπανών αυτών καταλήγουν στη Γαλλία, η Ελλάδα έχει μια μανία αντιτουρκική, και το αντίθετο, βέβαια. Ωστόσο η Τουρκία μπορεί να το πληρώσει, όχι όμως και η Ελλάδα.
* Και η εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ;
Για τους περισσότερους Γάλλους, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κάτι κάπως φλου. Έχει τη συμπαθητική πλευρά του νέου, που έρχεται να αντισταθεί σε κόμματα που είναι διεφθαρμένα και χωρίς καμία αξιοπιστία. Η Δεξιά βλέπει στον ΣΥΡΙΖΑ μια ομάδα ονειροπόλων αριστερίζοντων κάπως ή εντελώς ανεύθυνων. Από τα αριστερά του Σοσιαλιστικού Κόμματος, αντίθετα, λένε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε αυτό που η γαλλική Αριστερά δεν κατάφερε, να απορροφήσει δηλαδή ένα μέρος του ΣΚ, το οποίο πήρε νεοφιλελεύθερη στροφή, κατά τον ίδιο τρόπο που στην Ισπανία ένα μέρος του PSOE χάθηκε γιατί ο κόσμος στράφηκαν στο Podemos.
* Στη Γαλλία το Σοσιαλιστικό Κόμμα καταρρέει, αλλά η Αριστερά δεν καταφέρνει ν' απογειωθεί. Ποιοι είναι οι λόγοι;
Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για πολλές αιτίες, αλλά η κυριότερη είναι ότι η ριζοσπαστική Αριστερά δεν είναι ενωμένη. Για παράδειγμα, μια μερίδα της δεν έχει εκλεγμένους αντιπροσώπους και άρα δεν έχει να χάσει όταν χρησιμοποιεί κατά κόρον τον πολιτικό μαξιμαλισμό. Άλλοι πάλι διαθέτουν δίκτυα από τοπικούς εκλεγμένους που εξαρτώνται από τις ψήφους του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Επίσης είναι διαιρεμένοι στο θέμα της Ευρώπης. Κάποιοι πιστεύουν ότι η Γαλλία πρέπει να βγει από το ευρώ, γιατί πρόκειται για μια πολεμική μηχανή που εμποδίζει κάθε προοδευτική οικονομική πολιτική. Αυτό γιατί οι Συνθήκες, κυρίως το Σύμφωνο Σταθερότητας, θεσμοθέτησαν, στην ουσία, το νεοφιλελευθερισμό και τον μονεταρισμό. Και είναι και εκείνοι που πιστεύουν ότι το ευρώ μπορεί και πρέπει να μεταρρυθμιστεί σε μια κατεύθυνση λιγότερο νεοφιλελεύθερη. Ότι μπορεί να αλλάξει, με την προϋπόθεση ότι μια πλειοψηφία κυβερνήσεων της Αριστεράς θα πάρει τα ηνία στην Ευρώπη. Είναι οι ίδιοι, επίσης, που φοβούνται ότι μια μάχη στη βάση του ευρώ θα φέρει στο πλευρό εκείνων που θέλουν την έξοδο την Ακροδεξιά.
* Τι θα μπορούσε να υψώσει ένα φράγμα στην άνοδο της Ακροδεξιάς στη Γαλλία;
Μια πετυχημένη εμπειρία διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές οδηγούν όχι μόνο σε οικονομικό αδιέξοδο, γιατί δεν πληρούν κανένα στόχο, αλλά και στην άνοδο της Ακροδεξιάς, γιατί ο κόσμος είναι δυσαρεστημένος. Η πιθανότητα ν' αποδείξει ο ΣΥΡΙΖΑ ότι υπάρχει εφικτή εναλλακτική πολιτική θα επιτρέψει να δημιουργηθεί ανάχωμα στα ακροδεξιά κελεύσματα.
* Ποια είναι η θέση της Γαλλίας στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή; Υπήρξαν εποχές που ύψωνε ανάστημα σε πολιτικές οι οποίες ήταν ενάντια στο κοινωνικό κράτος...
Η Γαλλία υπήρξε στην Ευρώπη κινητήρια δύναμη και ταυτόχρονα ο ισορροπιστής ανάμεσα στον Βορρά και τον Νότο. Από την εποχή του Σαρκοζί και μετά του Ολάντ, πήρε δεύτερο ρόλο στην Ευρώπη, έγινε ο πιστός ακόλουθος της γερμανικής πολιτικής, αντί να είναι ο συνήγορος των λαών του Νότου, που ελπίζουν σ' ένα άλλο μέλλον, απαλλαγμένοι από μια ζωή γεμάτη θυσίες για να ικανοποιήσουν τις χρηματοπιστωτικές απαιτήσεις. Η Γαλλία διέθετε επίσης μια πολιτιστική πολιτική και διεθνή λάμψη χάρη στη γλώσσα της και την επιρροή της στη διεθνή σκηνή, κυρίως στην Αφρική, ενώ αντίθετα η Γερμανία δεν έχει διεθνή γλώσσα και ασκεί ελάχιστη πολιτική επιρροή παγκόσμια. Δεν διαθέτει ούτε καν μόνιμη θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Ωστόσο εδώ και μερικά χρόνια η Γαλλία δεν κερδίζει από τα πλεονεκτήματά της αυτά, είναι εντελώς επικεντρωμένη στη μανία της για τα δημοσιονομικά, αλλά και το γεγονός ότι βρίσκεται πίσω από τη Γερμανία από άποψη οικονομικής και βιομηχανικής ισχύυς.
Από το 2004 και τη διεύρυνση της Ευρώπης προς την Ανατολή, το βάρος της Γερμανίας στην Ε.Ε. αυξήθηκε ακόμα περισσότερο, ενώ ταυτόχρονα μειώθηκε η βούληση ν' ακολουθήσει η Ευρώπη μια εξωτερική πολιτική ανεξάρτητη από τις ΗΠΑ. Γιατί οι «νέες» χώρες ήταν πλήρως ευθυγραμμισμένες με τη νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική της Γερμανίας και ταυτόχρονα πολύ φιλοαμερικανικές.
* Υπάρχει θέση στον κόσμο για μια δυνατή Ευρώπη;
Όχι πια. Όσο και αν ψάξουμε, δεν θα μπορέσουμε να βρούμε ούτε ένα μεγάλο κεφάλαιο της διπλωματίας που η Ευρώπη να παίζει σημαντικό ρόλο. Ακόμα και όταν υπάρχει πόλεμος στο έδαφός της, όπως είδαμε να γίνεται με την Ουκρανία, όπου οι κύριοι παράγοντες είναι η Ρωσία και οι ΗΠΑ. Στο οικονομικό πεδίο θα μπορούσε, εάν οι χώρες που την απαρτίζουν, όλες μαζί, ήταν πλούσιες, πιο πλούσιες από τις ΗΠΑ και την Κίνα. Δεν έχουν, όμως, κοινή βούληση για κάτι τέτοιο, παρά μόνο για να χτίσουν ένα κόσμο όπου θα κυριαρχεί πλήρως το ελεύθερο εμπόριο.
* Μιλάτε, φαντάζομαι, για την επικείμενη Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων με τις ΗΠΑ. Η Monde diplomatique διεξήγαγε «σταυροφορία» εναντίον της. Είναι δυνατόν να την σταματήσουμε;
Είναι μία μάχη που μπορούμε να κερδίσουμε, όπως έγινε και με άλλες Συνθήκες, για παράδειγμα την Πολυμερή Συμφωνία για τις Επενδύσεις, το 1998. Αλλά για να την κερδίσουμε είναι σημαντικό να μην την παρουσιάζουμε ως μάχη ανάμεσα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, αλλά ως τη μάχη των πολυεθνικών των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης ενάντια στους λαούς των δύο ηπείρων. Γιατί ας μην ξεχνάμε ότι μερικές φορές είναι οι ευρωπαϊκές εταιρείες που προσπαθούν να καταλύσουν κάποια από τα κοινωνικά κεκτημένα στις ΗΠΑ, ενώ άλλες φορές συμβαίνει το αντίθετο.
__________
* Διαβάστε, επίσης, τι είπε στην Αυγή για την επίθεση στη Charlie Hebdo, σελ. 19
